Geeft de Brexit een Verenigd koninkrijk
Geeft de Brexit een verenigd koninkrijk?
Door de Brexit is het onafhankelijkheidsstreven van Schotland, Wales en Noord-Ierland toegenomen. Maar wat zijn de kansen dat zij uit het Verenigd Koninkrijk (VK) kunnen stappen.
In Noord-Ierland was al extra spanning te merken door de hele Brexit-discussie. Enerzijds hebben we daar de Protestantse Unionisten (DUP) die ijveren voor aansluiting bij het VK. Zo werden zij onderdeel van de nieuwe regering van de Toriesvan premier Theresa May, maar de beloften die haar opvolger premier Boris Johnson deed aan Noord-Ierland werden, toen het hem beter uitkwam, snel weer ingetrokken.
Anderzijds de Katholieke republikeinen van Sinn Féin(Keltisch voor ‘Wij Zelf’), de politieke vertegenwoordiging van de IRA, wil aansluiting bij Ierland. De heer John Finucane van Sinn Féin wil zo snel mogelijk gesprekken met de regering in Dublin (over aansluiting bij Ierland) en de Brusselse EU (om daarmee binnen de EU te kunnen blijven), en laat haar Engelse parlementszetels zoals gebruikelijk onbezet.
Zie hier de splijtzwam in Noord-Ierland.
Het gematigde Wales ervaart een groeiende onafhankelijkheidsminderheid. In 2014 (toen premier Cameron een referendum aankondigde over wel of geen lid blijven van de EU) was 14% van de bevolking daar voor onafhankelijkheid. In opiniepeilingen nu is 24% voor onafhankelijkheid en als Wales lid kan blijven van de EU stijgt dit percentage naar 33!
De Welshe nationalistenleider, de heer Adam Price, voorspelt binnen 10 jaar een onafhankelijkheidsreferendum.
Het wantrouwen in Wales zit diep. Werd Wales in 1283 gedwongen deel van het Britse rijk, velen vinden dat zij het armste en meest achtergestelde onderdeel van het VK zijn. En volgens EU-statistieken klopt dat ook.
De Welshe economie draait beroerd. De staalindustrie neemtsteeds verder af, de steenkoolmijnen zijn gesloten en de landbouw wordt zwaar gesubsidieerd door Brussel (dat gaat dus wegvallen). In 2016 was nog een meerderheid voor de Brexit, maar dit wordt daar gezien als een afstraffing van Labour aldaar vanwege de blijvende armoede en werkloosheid. Het noordelijk deel van Wales was in meerderheid tegen de Brexit.
Er zijn nieuwe lokale verkiezingen in 2021 en dan zal wellicht duidelijker worden hoe de mensen in Wales kijken naar onafhankelijkheid van het VK.
Schotland heeft in het verleden al enige stappen gezet naar een grotere zelfstandigheid van het Verenigd Koninkrijk met een eigen regering en parlement, maar ook een eigen rechtstelsel. En de Schotse Nationale Partij is sinds 2007 onderdeel van de regering.
In 2014, toen een Brexit nog niet aan de orde was, koos een meerderheid van de Schotten (ruim 55%) nog voor het blijven binnen het VK. Maar in het Brexit-referendum van 2016 waren zij juist in meerderheid (62%) tegen de Brexit en kozen dus meer voor de EU dan het VK. De leider van de Schotse Nationale Partij (SNP) van huidig premier Nicola Sturgeongaf toen al aan dat er een nieuw onafhankelijkheidsreferendum zou moeten komen.
Met de laatste verkiezingen van december 2019 kreeg de SNP zelfs 48 van de 59 beschikbare Britse parlementszetels.Gesterkt door deze resultaten wil de Schotse premier Sturgeoneen nieuw referendum over de Schotse onafhankelijkheid, maar de Britse premier Johnson heeft haar al laten weten dat ze niet haar zin krijgt en zich bij de uitslag van 2014 moet neerleggen.
Komt er dan, zoals in het Spaanse Catalonië, een illegaal referendum? Haalt zij dan wel een meerderheid voor onafhankelijkheid? Durft premier Sturgeon dat aan? Of voegt ze zich in de harde opstelling van premier Johnson? Geeft de Brexit een verenigd koninkrijk?
Samengevat: Blijkt de Brexit in Noord-Ierland toch een splijtzwam? Leidt de toenemende armoede en onvrede in Wales tot een groter onafhankelijkheidsstreven met meer handen en voeten? En hoe hard gaat Schotland zich opstellen voor onafhankelijkheid tegenover premier Johnson? Eventueel in een gezamenlijke strijd van Wales en Schotland?
Wordt het Verenigd Koninkrijk een Verdeeld Koninkrijk (wees gerust, het blijft wel VK) en zoja, wanneer?