Nieuwe bestuurscultuur
Nieuwe bestuurscultuur
In januari dit jaar viel het kabinet Rutte III over de Toeslagenaffaire, en daarmee werd deze regering ‘demissionair’, zoals dat heet. Dat houdt in, dat alleen lopende kwesties worden afgehandeld en geen politiek zware onderwerpen (huh?). Vervolgens kregen we in maart dit jaar (ja, dat nog wel) nieuwe verkiezingen en er moest ander beleid komen.
Die toeslagenaffaire is de grootste naoorlogse blunder van een regering. Hele gezinnen zijn geruïneerd door de wetsovertredende belastingdienst, die elke administratieve fout als ‘fraude’ betitelde en vermogens terug eiste van nietsvermoedende burgers. Financieel naar de afgrond gebracht, inclusief huis weg, echtscheidingen, uit huis geplaatste kinderen en ettelijke niet nagekomen beloften om deze misstanden op korte termijn ongedaan te maken, maar dan alleen op financieel gebied. Je kunt nog beter in de gevangenis terecht komen dan dit hebben meegemaakt. En dat op initiatief en voortdurend met medeweten van de politiek! Nieuwe bestuurscultuur
Het vertrouwen van de burger moet nu hersteld, en dan niet alleen van de toeslagenslachtoffers, maar van alle burgers. En we hebben gezien hoe gewetensvol het demissionaire kabinet hier mee is omgegaan.
Meerdere organisaties hebben de wettelijke spelregels grof overschreden, getuige de boete van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) aan de belastingdienst opgelegd, vanwege hun ‘zwarte lijst’, waar een boze buurman je al anoniem voor kon aanmelden. Of dezelfde kritiek van de AP dat de NCTV (Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid) dingen doet die niet mogen volgens de wet, waarop minister Grapperhaus een wetsvoorstel doet om die illegale praktijk legaal te maken. Daar maakt de AP vervolgens gehakt van, omdat zij hetzelfde willen doen als de inlichtingendiensten (die overigens aan veel meer wettelijke vereisten moeten voldoen en een waakhond kennen om hun functioneren te toetsen), maar ook omdat doel en waarborgen van zorgvuldigheid ten ene male ontbreken. En wat te denken van onze minister Blok die de Provincie Groningen benadert om steun te krijgen middels een Groningse brief dat wetswijziging rond de afhandeling van de aardgasschade niet nodig zou zijn. En dat doen ministers niet alleen als ze demissionair zijn. Niks nieuwe bestuurscultuur! Nieuwe bestuurscultuur
Terug naar de verkiezingen. Het heeft 271 dagen geduurd voordat er een akkoord is, maar dan heb je ook wat. De ene na de andere schoffering van de kiezer tijdens de langste formatie heeft het vertrouwen van de burger nog verder geschaad, terwijl je dacht dat dat niet meer mogelijk was.
De heer Rutte – als eindverantwoordelijke van de toeslagenaffaire en tijdens de formatie last hebbend van een gebrek aan actieve herinnering – werd fors in de hoek gezet om er niet meer uit te komen. Dat ging hem te ver, dus hij ging door.
Mevrouw Kaag – met haar nieuwe leiderschapscampagne – draaide haar bestraffing van de heer Rutte terug, maar moest toen zij eenmaal minister van Buitenlandse Zaken werd zelf het veld ruimen wegens het Afghanistan-debacle.
De Christen Unie van heer Segers zou nooit meer aan een kabinet Rutte deelnemen, maar slikte die uitschakeling van de heer Rutte ook weer in en formeerde vrolijk mee.
Het CDA dat zichzelf volstrekt belachelijk maakte met haar partijleidersverkiezing (de heer Omtzigt werd 2e, maar werd door de heer Hoekstra – die niet aan die verkiezing wilde meedoen, omdat hij zich ongeschikt achtte – toch gepasseerd als de nieuwe leider door niemand minder dan de heer Hoekstra!).En deze minister van Financiën, de heer Wopke Hoekstra, was en is dus eindverantwoordelijk voor de complete toeslagenaffaire en de ontbrekende zorgvuldige afhandeling daarvan, inclusief een belastingdienst, die onder zijn leiding niet alleen disfunctioneerde, maar ook de wet met voeten trad.
En natuurlijk de heer Rutte zelf, die naast de toeslagenaffaire, ook eindverantwoordelijk is voor de stroperige tot onvoldoende afhandeling van de Groningse aardbevingsschade en de tegenstrijdige coronamaatregelen, waardoor de meeste burgers er geen touw meer aan vast kunnen knopen, dan wel in opstand komen. Dit nieuwe kabinet Rutte IV zal zich daardoor voornamelijk bezig moeten houden met drie parlementaire enquêtes over de Toeslagenaffaire, de Groningse aardbevingsschade en de corona-aanpak. ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’, zoals de titel van het nieuwe regeerakkoord heet, klopt dus niet. De coalitiepartijleiders kijken alleen om naar elkaar en pas na de parlementaire enquêtes die op het verleden slaan, kunnen ze – als ze daar ongeschonden doorheen komen – naar de toekomst kijken.
En dit viermensschap gaat opnieuw ons land leiden in een andere bestuurscultuur? Ongeloofwaardig! Als er iets ontbreekt is het wel vertrouwen van de burger. Het is eerder ‘rouwen’ wat de burger kan ervaren. Nieuwe bestuurscultuur.