Excuses premier Rutte

Excuses premier Rutte.

Bij de herdenking van 75 jaar Auschwitz heeft onze premier Rutte excuses aangeboden voor het handelen van politiek en ambtenarij ten tijde van de 2e wereldoorlog voor de registratie en deportatie van Joden, Sinti, Roma, homo’s, gehandicapten en anderen, hetgeen in grote meerderheid tot hun levenseinde heeft geleid, al dan niet na mishandeling en marteling.

Nu had premier Kok in 2000 ook al excuses aangeboden, maar dit werd uitgelegd als verontschuldigingen voor de ‘kille ontvangst’ en ‘gebrek aan begrip’ bij de terugkeer en opvang in Nederland van vervolgde groepen. Geen volle excuses dus? Excuses premier Rutte.

Waar premier Rutte in het verleden nog niet zover was, bood hij die excuses nu wel aan. En dat heeft betekenis, ook al vinden critici – niet onterecht – dat 75 jaar na dato toch wel erg laat is. De betekenis is dat alsnog voor de vervolgde groepen – wie daarvan nu nog in leven is – erkenning bestaat voor de zacht gezegd dubieuze rol van politici en ambtenaren ten tijde van de Jodenvervolging.

Ook heeft dit betekenis gezien de toenemende opkomst van Jodenhaat in Nederland en daarbuiten. Deze geschiedenis mag zich niet herhalen, niet naar Joden, maar evenmin naar andere groepen en groeperingen.

Anders gezegd, goed dat premier Rutte dit, hoewel laat, alsnog heeft gedaan. Excuses premier Rutte.

Toch een kritische noot hierbij. In de wetenschap dat de miljoenen vermoorde mensen in de 2e wereldoorlog niet daarmee te vergelijken zijn, valt het mij op dat dezelfde premier Rutte er geen moeite mee lijkt te hebben dat er echte oorlogs- en andere vluchtelingen in erbarmelijke omstandigheden verkeren in Griekse kampen. Trots als het kabinet Rutte II was op het mede uitvinden van de Turkije-deal en daarmee het doorbreken van de eindeloos lijkende stroom vluchtelingen en asielzoekers vanuit Turkije, zien we dat deze ‘Europese Unie’-deal met Turkije voor geen meter werkt.

Op de Griekse eilanden (Chios, Kos, Leros, Lesbos, Samos) demonstreren de bewoners tegen de overvolle kampen en de daardoor verminderde mogelijkheden om hun economische positie van toerisme uit te kunnen oefenen. Op Lesbos in kamp Moria is plaats voor 3000 mensen, terwijl er ruim 20.000 mensen moeten (over)leven. Op Samos is het kamp berekend op 700 mensen, maar er verblijven er 7.200. Dat betekent dat er nauwelijks voorzieningen zijn als toiletten, douches, tenten, verharde paden, etc. Die mensonterende situatie leidt tot onrust en (ook onderlinge) agressie en tekorten aan veel dingen. Om nog maar niet te spreken over de kou die mensen hier moeten lijden en de regen die zij moeten trotseren in hun vaak zelf geïmproviseerde onderkomens. In veel gevallen zijn het hulpverleningsorganisaties die voor de mensen zorgen en niet de ondertekenaars van de Turkije-deal, hoe trots zij ook zijn op deze onechte oplossing!

We kunnen constateren dat de Turkije-deal niet werkt. Er worden geen mensen uitgewisseld met Turkije, er is nauwelijks opvang in de EU, asiel aanvragen is al een probleem en als het al lukt duurt de behandeling daarna nog vele jaren, Griekenland wordt (zoals eerder ook Italië) grotendeels aan haar vluchtelingenopvanglot overgelaten en krijgt geld uit Brussel waar het niks mee doet of kan. De EU en Nederland, geleid door premier Rutte in opeenvolgende kabinetten, doen alsof het niet bestaat en maken zich niet hard om dit (on)menselijke drama echt op te lossen.

Dat de EU opnieuw een belofte doet, nu om het aantal asielmedewerkers in Griekenland te verdubbelen van 500 naar 1000 om de 70.000 aanvragen sneller af te handelen, zegt niets.

Als premier Rutte bij de Auschwitz-herdenking dan zijn excuses aanbiedt en zegt dat een ‘groep landgenoten ….. apart werd gezet, buitengesloten en ontmenselijkt’, dan dringt zich de vraag op wat hij dan van de Griekse vluchtelingentragedie vindt, wetend dat wij toch de nodige verplichtingen hebben op grond van het – nog steeds niet opgezegde – VN-vluchtelingenverdrag om hen niet apart te zetten, niet buiten te sluiten en zeker niet te ontmenselijken, zoals nu zonder zichtbaar en afgesproken einde blijft voortgezet.

Kunt u dit uitleggen premier Rutte. Of moet er weer 75 jaar overheen gaan alvorens hiervoor excuses worden gemaakt?