Boerenbedrog

Wie zag hem niet aankomen, de stikstofaanpak van de regering? Nou, de boeren niet. Ondanks hun eerdere protesten van 2019 doen zij alsof zij overvallen worden door het overheidsvoorstel om de stikstofuitstoot van de landbouw aan te pakken.

Nu is het zo dat de landbouw een containerbegrip is. In 2021 waren er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 52.107 landbouwbedrijven, waarvan 20.916 zonder dieren (o.a. akkerbouw, sierteelt, kassen) die nauwelijks stikstof uitstoten. Resteren er meer dan 30.000 vooral melkboeren en varkenshouders (bij mijn weten heet dit veeteelt). Daarbinnen zijn er ook boeren die verantwoord(er) met de stikstofuitstoot bezig zijn.

Een minderheid van de stikstofuitstotende boeren heeft in het verleden de metingen en resultaatcijfers van onderzoeken in twijfel getrokken, dan wel verworpen zonder te weerleggen waarom ze niet juist zouden zijn (tot Mesdag Zuivelfonds door eigen onderzoek overheidscijfers moest erkennen). En natuur-lijk zouden de cijfers opnieuw niet kloppen. Daarnaast is daar ook een minderheid die nogal eens gesjoemeld heeft met de mestboekhouding (fraude), het aantal dieren wat zij hielden en de melkcijfers. Dan spreken we nog niet van de wijze waarop ook een minderheid slecht met de dieren omgaat, zowel in het houden als (laten) vervoeren en slachten. We kennen allemaal de beelden van hoe varkens mishandeld werden.

Bovendien schuwt een deel van de sector niet om bij politici aan de deur te gaan staan. Zowel de heer Rob Jetten (toen D66-fractievoorzitter 2e kamer) als recent mevrouw Christianne van der Wal (minister voor Natuur en Stikstof) werden voor hun huis ‘lastig gevallen’ door boeren die verhaal wilden halen. Eerder waren er de demonstratievernielingen van opstandige boeren. Allemaal dat echt niet door de (boeren)beugel kan.

Maar hoe komt het nu dat de boeren dit regeringsidee met zijn stikstofkaartje niet zagen aankomen? Nou, dat zagen zij wel. Feit is dat de boerensector al jaren een zeer sterke lobby heeft bij Haagse politici en de betreffende ministeries. Zo hebben zij jaren een hoop maatregelen tegen kunnen houden vooral via hun belangenorganisaties en met grote steun van het CDA. Het Programma Aanpak Stikstof (2015) van de regering werd in mei 2019 afgeschoten, omdat er geen stikstofreductie had plaatsgevonden en zou plaatsvinden. Dus de sector heeft alsnog drie jaren extra de tijd gehad om in goed overleg met de overheid en de wetenschap naar passende oplossingen te zoeken en hier financieringsmogelijkheden voor te bedingen bij diezelfde politieke overheid. Afdoende maatregelen zijn er onvoldoende.

Ook als we vergelijken met andere sectoren, dan komt in een neerslag van de stikstof op Nederlands grondgebied 46% van de veeteelt (en 32% komt aanwaaien uit het buitenland; RIVM 2019).

De uitstoot van stikstof bestaat grotendeels uit ammoniak (NH3, stikstofverbinding met waterstof) en daarvan is 87,3% van de veeteelt afkomstig (CBS 2020).

En natuurlijk heeft de regering ook het nodige te doen naar industrie, luchtvaart, verkeer op water en weg. Het is dan ook walgelijk van de VVD-leden, op hun laatste congres, om voor te stellen dat de snelheid op wegen van 100 weer naar 130 km per uur zou moeten. Evenals het CDA opeens eist dat de stikstofplannen aangepast zouden moeten worden, terwijl die aanpassing gewoon in het regeerakkoord staat. Verkeerde uitspraken die niet horen bij een nieuwe bestuurscultuur zoals de coalitie die voor zou staan. Dus pak alle sectoren aan en fors. Dus snelheid op wegen overal terug van 130 naar 100 km per uur (slechts een enkeling houdt zich aan de 100 km en het gros rijdt harder tot veel harder).

Laat de boeren zich constructief opstellen om met gepaste maatregelen te komen die financiële ondersteuning kunnen krijgen van de overheid. Daarvoor is nog een jaar speelruimte voordat de provincies de uitvoeringskant moeten hebben vormgegeven.

Laat verder de burger en politici in privésituaties met rust. Dat geldt zeker voor de dreigende taal van de meer dan activistische Farmers Defence Force. Laat het beetje krediet wat de boeren hebben niet in lucht opgaan!

Ga dus niet verkeerd de boer op. En ga zeker niet af!