Donor of u wilt of niet
De nieuwe donorwet van D66-2e kamerlid Pia Dijkstra maakt u automatisch donor, tenzij u aangeeft dat niet te willen. Het past helemaal in de maatschappelijke ontwikkeling dat u niet meer hoeft te kiezen, er wordt al op uw keuze voorgesorteerd. Daarmee lijkt het keuzevraagstuk opgelost, maar tot welke prijs? Donor of u wilt of niet.
Waar gaat het om?Artikel 11 van de grondwet waarborgt de onaantastbaarheid van het lichaam, tenzij er een wettelijke basis is om hieraan voorbij te gaan, zoals een bloedproef bij vermoeden van alcohol in het verkeer. Uiteraard is deze donorwet ook een wettelijke basis, maar hier speelt iets anders een rol. Er is geen strafrechtelijke noodzaak en geen situationele noodzaak, maar een permanent maatschappelijke noodzaak van te weinig orgaandonoren. Moeten we dit recht, vastgelegd in de grondwet met de intentie mensen te beschermen, om die reden voor altijd, iedereen en onomkeerbaar tot een plicht verheffen, tenzij….?
Ieder zal onderschrijven dat het nodig is dat er meer orgaandonoren zijn zolang er nog een donorwachtlijst bestaat. De vraag is of zo’n noodzaak urgent en noodzakelijk genoeg is om iedereen orgaandonateur te maken door de onaantastbaarheid van ieders lichaam op te heffen, tenzij er bezwaar wordt gemaakt.
In de 2e kamer is deze niet geringe omkering met 75 om 74 stemmen aanvaard. Had het praktische vervoersprobleem van het ontbrekende kamerlid niet gespeeld, dan was de wet niet aanvaard. Een wel erg smalle basis om een grondrecht aan te passen c.q. tasten.
In de 1e kamer speelt de rol van de nabestaande(n) een grote rol. Mogen nabestaanden al dan niet op de rem trappen. Na vage antwoorden van mevrouw Dijkstra en doorgevraagd naar garanties, reageert zij niet erg tactvol met ‘garanties geef je op stofzuigers’. Dus wel op stofzuigers maar niet op een wetswijziging waardoor een grondrecht wordt opgeheven en mijn lichaam per definitie aan anderen wordt toegekend? Merkwaardig!
- Daarnaast spelen een aantal andere, niet geringe vragen een rol:
Wat is nu precies ‘hersendood’ in deze orgaankwestie? Met alleen de constatering dat het ‘fake news’ zou zijn, kan zo’n belangrijke wetswijziging niet worden afgedaan. - Hoe is dan de procedure? Bij euthanasie is er een onafhankelijke arts die meebeslist, maar hoe wordt een niet te goeder trouw handelende arts, die graag een orgaan wil hebben, tegen gehouden? Anders gezegd: waar worden we inhoudelijk gerustgesteld op de procedure van ons donorschap?
Niks inhoudelijks over gelezen.
Iedereen wordt geacht de wet te kennen. Prachtig, maar hoe vaak horen we mensen zeggen dat zij niets met politiek hebben? Hoeveel Nederlanders houden het nieuws (niet) bij? Dus nieuws gemist is vette pech, want u bent donor?
En wat doen we met mensen die een geestelijke of verstandelijke beperking hebben, of al dan niet tijdelijk handelingsonbekwaam zijn? Ook pech? Hebben we straks een wachtlijst van donoren in plaats van andersom.
En als iemand besluit geen orgaandonor te willen zijn en dit registreert, heeft die persoon dan ook geen recht op een donororgaan? Op sociale media is duidelijk hoe daarover gedacht wordt. Maar niets daarover gelezen.
Waarom lees ik niets over de oorzaken van te weinig donoren? We barsten van de onderzoeken, maar hierover niets gezien. Willen mensen niet? Durven mensen niet? En waarom dan niet? Wat voor aarzelingen spelen een rol? Dan pas kun je gericht werken in plaats van zo’n mammoetmaatregel te nemen.
In de brief van mevrouw Dijkstra aan de 1e kamer staat ‘In feite hebben de nabestaanden dus het laatste woord, alhoewel ze geen formeel vetorecht hebben.’ Het is wit, maar dat is geen wit, dus zo grijs en als maar kan zijn. Als ik het goed begrijp, kunnen nabestaanden op de rem trappen als zij aannemelijk kunnen maken dat de wens van de overledene was dat zij of hij geen donororgaan wilde zijn, al was dat niet geregistreerd. Hoe moet ik dat aannemelijk maken, zonder bewijzen? Of geldt toch dat de arts beoordeelt of de nabestaande/n voldoende zwaarwegende en/of emotionele bezwaren hebben om van de donatie af te zien. Donor of u wilt of niet.
Samengevat gaat het hier om een wet die een grondrecht opoffert voor het algemeen belang van donorbehoevenden. En ook al is het oogmerk goed, de uitwerking rammelt aan alle kanten vooral als het om heldere, inhoudelijke informatie gaat. Daarnaast heeft deze wet een zeer smalle tot dubieuze basis in de besluitvorming van de 2e kamer. Alles bij elkaar zie je dat terug in de discussie die nu plaatsvond en -vindt in de 1e kamer.
Als de wet wordt aangenomen, is de weg vrij om op wettelijke basis bloeddonor te worden, of beenmerg af te staan, of ….. Tot hoever wilt u gaan?