Dorre houtkap

Dorre houtkap

Bij alle overleggen bij de start van de corona-pandemie vorig jaar waren de thuiszorg en verpleeg- en verzorgingshuizen op Haags niveau even vergeten. Dus alle beschermingsmiddelen gingen naar de ziekenhuizen, en dan vooral naar hun Intensive Care afdelingen (IC’s), met aan de andere kant een tekort in de ouderenzorg. Het aantal overledenen was er naar. En mensen die hun geliefden – ook in hun laatste levensuren – niet mochten bezoeken haalden soms halsbrekende toeren uit om bijvoorbeeld met ladders en hoogwerkers toch hun geliefde ouderen en ouders te laten weten dat zij er wel waren.

Dat moest voor de centrale overheid toch wel – in goed Nederlands – een wake up call zijn. Een echte eye opener om het nu toch echt anders te gaan doen. En zo geschiedde ….. er heel weinig. Ergens werd de ouderenzorg in de overleggen vertegenwoordigd en daar bleef het bij. Oh nee, er kwam een bonus van € 1.000,- voor zorgprofessionals voor dit jaar en één van € 500,- volgend jaar, voornamelijk werden de medewerkers op de IC’s genoemd, maar deze bonussen waren er ook voor de medewerkers in de ouderenzorg. Ook klapten we voor de ziekenhuiszorg en de ouderenzorg ving de klappen op. Dorre houtkap.

Inmiddels zijn de coronabesmettingen in de ouderenzorg niet van de lucht. Bijna alle ouderenzorginstellingen en thuiszorgorganisaties hebben er mee te maken (gehad) en dat geldt dan niet alleen voor de bewoners/cliënten, maar evenzeer de medewerkers. Dat leidt tot een hoger ziekteverzuim, enerzijds door covid en anderzijds door overbelasting.

Zoals immer is de focus altijd meer gericht op de ziekenhuizen en is er minder aandacht voor de ouderenzorg (maar ook gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg), omdat onder de ziekenhuispatiënten meer potentiële kiezers te vinden zijn dan onder de cliënten/bewoners in de langdurige zorg voor ouderen, gehandicapten en psychiatrie.

En dan hebben we een brandbrief van de Actiz (koepel van onder andere ouderenzorgorganisaties) van oktober 2020, waarin zij al de noodklok luiden dat zij de roosters niet meer rond kunnen krijgen en er zelfs ziekverzuimpercentages voorkomen van 50% van het personeelsbestand van ouderenzorgorganisaties.

En nu roeren de veiligheidsregio’s zich. Eerst Groningen en Twente die vragen om inzet van het leger, en aansluitend doet de voorzitter van het Veiligheidsberaad (overleg van alle veiligheidsregio’s) eenzelfde oproep.

Toch hebben we nog geen beelden gezien van defensievrachtwagencolonnes, die gevuld met militairen, door de straten naar ouderenzorgorganisaties rijden.

Maar die noodkreten en tekorten waren voorzien. In de vorige regering, Rutte II, hadden we staatssecretaris Van Rijn, die de opdracht had geaccepteerd om de ouderenzorg een flinke kop kleiner te maken en – dat moet gezegd – hij heeft het voortreffelijk gedaan, bravo! Veel verpleeg- en verzorginghuizen zijn daardoor noodgedwongen gesloten en de medewerkers die eerst al in een uiterst goedkoop zzp-jasjewaren geholpen, verdwenen van het ouderenzorgtoneel.

Nu was dit niet nieuw. In het verleden is die truc al vaker toegepast in de zorg. Ontslagen – maar goed opgeleid en ervaren – personeel gaat dan buiten de zorg aan het werk en keert voor een heel klein deel terug via jaren later gestarttedure terugkeerprogramma’s. De tekorten die een jaartje later ontstaan, zoals nu, moeten weer aangevuld worden met nieuw op te leiden medewerkers, die door de tekorten aan gediplomeerd personeel, minder goede werkbegeleiding (kunnen) krijgen. En als het personeel via allerlei kunstgrepen weer enigszins op peil is komt de volgende bezuinigingsronde er weer aan met dezelfde effecten.

En van de beloning in de ouderenzorg moet je het ook niet hebben. Als voltijds verzorgende bijvoorbeeld begin na je diplomering meestal op € 2.007,97 en zit je na 11 jaar (!) op het salarisschaalmaximum met een bedrag van € 2.762,34 bruto! Een helpende (mbo-niveau 2) met een voltijdbaan ontvangt bij diplomering meestal € 1.902,93 en na 9 jaar € 2.481,30 bruto per maand! (minimumloon € 1.684,80 bruto per maand).

En daarvoor hebben ze een minder sexy baan dan in de ziekenhuizen, waar de specialisaties voor het oprapen liggenen tekorten worden opgevangen met (soms permanente) arbeidsmarkttoeslagen van honderden extra euro’s boven op de hoge salarissen, terwijl in de ouderenzorg de carrièremogelijkheden zeer beperkt zijn. Daar blijf je grotendeels hetzelfde werk doen tot je pensionering of tot je er (fysiek) bij neer valt.

Dus als de overheid het personeelstekort in de door vergrijzing groeiende ouderenzorg zou willen oplossen, dan lijkt het mij verstandig dat zij deze ouderenzorgwerkers meer beloning geeft, en mede daardoor deze zorgdeelsector aantrekkelijk maakt op de arbeidsmarkt. Daarnaast kan de overheid met Actiz en haar leden investeren om het personeelsbeleid aanzienlijk te verbeteren en de werkers niet net als de bewoners/cliënten als ‘dor hout’ te beschouwen!

auteur:Guus