Koninklijk of koninkrijk vertrouwen
Met het overlijden van Queen Elizabeth van het Verenigd Koninkrijk blijkt hoe populair deze vorstin in eigen land en daarbuiten is.
Maar hoe populair ben je als koning van Nederland? Nou, niet zo heel erg. De NOS heeft eerder het vertrouwen in de koning laten meten door bureau Ipsos en daaruit blijkt dat de 76% van 2020 daalde naar 57% in april 2021 en inmiddels is door gezakt naar 47%.
Dat wil niet zeggen dat de koning niet betrouwbaar tot zelfs onbetrouwbaar is, maar eerder gaat het om vertrouwen in zijn gedrag. En natuurlijk heeft hij een paar dingen gedaan die achteraf niet erg verstandig waren, maar meestal in overleg met onze premier Rutte. Maar voor de heer Rutte een boetekleed aantrekt, moet er wel heel veel verkeerd gaan. Anders was hij niet teruggekeerd met een kabinet Rutte IV. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de premier veel meer verkeerd mag doen dan aan onze koning wordt toegestaan.
Nu is het de vraag of de koning wakker moet liggen van die dalende steun van zijn volk. Allereerst heeft hij de meest moeilijk positie van alle Nederlanders. Alles wat hij doet wordt onder een vergrootglas bekeken, maar voornamelijk wat hij niet goed doet in de ogen van de bevolking, wordt zeer breed uitgemeten in de publiciteit en de roddelpers. Alle ogen zijn gericht op het koningshuis en dan vooral op de koning die als eindverantwoordelijke gezien en beoordeeld wordt. Toch kan hij niet reageren op wat dan ook, omdat hij de koning is.
Maar het gedrag van de Nederlandse bevolking wordt nooit zo tegen het licht gehouden. Hoe hoog zou het vertrouwen in de Nederlander zijn volgens alle Nederlanders. De bedreigingen naar politici en de pers op social media, de perverse en abjecte standpunten c.q. leugens van PVV en FvD met de steun van een behoorlijk aantal gemiddelde Nederlanders, de complottheoretici die beschuldigen zonder enige onderbouwing, etc. En dan hebben we het nog niet over bedrijven en organisaties die het niet zo nauw nemen met wetgeving, zoals het uitknijpen van arbeidsmigranten of de trustkantoren op de Amsterdamse Zuid-as die graag een graanschuur vol mee willen pikken in het witwassen van gelden van de rijken der aarde. En dan hebben we het nog niet eens over de kabinetten Rutte die van alles kapot hebben gemaakt. Zoals het aan hun aardbevingslot overlaten van de Groningers, evenals de gedupeerden van de toeslagenaffaire. En de jeugdzorg zwaar beschadigd hebben met hun decentralisatiebezuinigingen, maar ook de ouderenzorg aangepakt hebben, en daarnaast de psychiatrie met een marktwerking tot een goedkoop verdienmodel hebben omgevormd (en de complexe zieken kunnen nergens meer terecht want onbetaalbaar). En zich regelmatig niet aan hun eigen wetgeving houden. Toch raken ze hun kiezersstemmen niet kwijt van die gemiddelde Nederlanders. Kortom, het is als met de beursberichten; het gaat op en neer voor kabinetten Rutte.
Beeldvorming is een belangrijke indicator van het ‘vertrouwen’ in de koning. Ook alle belangrijke en bekende Nederlanders hebben daar last van. Een slippertje van een BN-er komt – liefst met kleurenfoto’s – in de bladen terecht en weg is de carrière. Al dan niet verondersteld of bewezen grensoverschrijdend gedrag betekent: opzouten van de buis. Een Metoo-tje wordt uitgebreid beschreven en de bekendheid stijgt, maar dan wel in negatieve zin. Moet die film nog wel bekeken worden? Mag die muziek nog wel gedraaid worden? Weg met die foto of poster? Maar van al die BN-ers zie ik geen onderzochte ‘vertrouwenscijfers’, terwijl die vele malen lager zouden kunnen uitkomen dan die van de koning.
En de koning heeft al dit soort kwalijke grensoverschrijdende gedragingen niet gedaan. Toch staat hij bij veel Nederlanders of de gemiddelde Nederlander in de hoek. Maar al die beperkingen die hij zich als mens moet getroosten, leveren hem dus weinig krediet of begrip op. Zijn gevangenschap als meer dan overbekende Nederlander kan hij alleen doorbreken door troonsafstand.
Natuurlijk hoeft niet alles wat hij verkeerd of niet handig doet, goedgekeurd te worden. Toch moet dat niet direct tot een vertrouwenscrisismeting door de journalistiek te leiden. Ze staan al zo in de kijkerd, dus laat de koning en zijn gezin een eigen leven leiden, wat ook voor veel rust zorgt in ons oververhitte landje. En denk niet dat een president goedkoper is.
Veel bedrijven die koninklijk in hun naamgeving mogen verwerken, hebben grotere misstappen begaan dan de koning zelf. Daar worden geen populariteitscijfers over verzameld en gepubliceerd. De gemiddelde Nederlander komt met zijn en haar blunders en strafrechtelijke zonden niet of nauwelijks in het nieuws. Toch heeft de gemiddelde Nederlander meer op zijn kerfstok dan deze gemiddelde koning.
Leve de koning, de bekende Nederlanders en de gemiddelde Nederlanders! Den Vaderland ghetrouwe, krijgt hij steeds minder vertrouwen, maar blijft tot in den doet.
Auteur Guus