Nederlandse politieke dementie

Nederlandse politieke dementie

Nederland heeft gekozen en de uitslag is niet mis. VVD en D66 gaan kijken of ze samen verder kunnen. Het CDA moet erbij voor de VVD. Maar redden ze het dan om een meerderheid te hebben in de Tweede Kamer? En hoe zit het dan met de Eerste Kamer-verhoudingen?

 

Er zijn in elk geval gekke dingen gebeurd:

• Is de VVD beloond voor hun leidende rol in de Kindertoeslagenaffaire en het Groningse gasdebacle, waar voor beide nog een parlementaire enquête wacht? Volgens deskundigen is de leidende rol van premier Rutte tijdens de coronacrisis bepalend geweest voor de stevige positie van de VVD.
• D66 heeft waarschijnlijk net als de VVD op de persoon van de leider gewonnen. Mevrouw Kaag heeft als nieuwe verschijning en vrouw een goede rol gespeeld in de campagne. De ideeën zijn minder uit de verf gekomen en haar verleden, ook als minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, is minder bekend.
• Het CDA is te zwalkerig bezig geweest en hun gedroomde leider de heer Hoekstra heeft een paar scheve schaatsen gereden (gebrek aan sociale antenne), waarbij hij zich iets te hard heeft afgezet tegen de VVD en premier Rutte, waar hij de afgelopen vier jaren dikke politieke vriendjes mee is geweest.
• De Christen Unie heeft met een waarschijnlijk harde kern aan kiezers een stabiele positie.
• De PVV heeft meer concurrentie gekregen en ondanks dat de Nederlandse bevolking verder naar rechts is geschoven hebben zij wat moeten inleveren.
• Forum heeft met de Trump-doctrine (liegen, ontkennen, verzinnen en extreme uitspraken doen maar die even snel weer omgooien) winst geboekt.
• Groen Links, Partij van de Arbeid en SP hebben ‘flinks’ ingeleverd. Geldt voor de kiezer het klimaat als speerpunt van Groen Links dan niet? Kennelijk niet voldoende. Zit de PvdA nog steeds met de erfenis van minister Asscher in de toeslagenaffaire? In elk geval kon mevrouw Ploumen niet de (ook innerlijke) kracht uitstralen om een nieuwe richting aantrekkelijk te maken. En de SP schreeuwt meer dan dat ze een onderbouwde en reële inhoud bieden (nationaal zorgfonds, inkomensafhankelijke premie, geen eigen risico).
• De Partij voor de Dieren boekte een kleine winst, maar hoe die verzilverd gaat worden is onduidelijk.
• JA21 is de grote nieuwkomer. En daarmee heeft extreem rechts van PVV, Forum en JA21 nu een gezamenlijke resultaat van 28 zetels (was in 2017 PVV&Forum 22).

 

Hoe verder? Zeteltjes tellen levert geen voor de hand liggende meerderheidscoalitie op. VVD, D66 en CDA redden het net niet met 73 van de 150 zetels. Dus wie gaat erbij komen? Eén partij of toch twee? ChristenUnie zal niet lukken, want D66 heeft zich al vier jaren ingehouden op de medisch-etische kwestie van het (zelf gekozen) levenseinde bij een voltooid leven. Het is niet te verwachten dat PvdA en/of GroenLinks in een combinatie met de VVD en CDA willen stappen. De PvdA likt nog de wonden van Rutte II (met de VVD) en GroenLinks kan op de klimaatkant – hun visitekaartje – geen winst halen bij VVD, nog los van het trauma van het CDA dat nog steeds pissig is dat GroenLinks zich in 2017 niet liet inpakken door het CDA. Nederlandse politieke dementie.

 

In hoeverre JA21 en Volt (ieder 3 zetels, waarmee een coalitie met VVD, D66 en CDA uit zou komen op 79) interessant zijn is afwachten. Wil JA21 een gematigder standpunt innemen ten aanzien van migranten (verschilpunt VVD en D66)? En Volt kan makkelijker meedoen, maar biedt alleen (3 zetels) een te smalle basis voor die coalitie. Ook al houd je van puzzelen, hier lijkt het bijna onbegonnen werk. De kiezer heeft gesproken, de politiek mag het oplossen. Wat je zaait, zul je oogsten.

 

In elk geval getuigt de verkiezingsuitslag van een extreem kort geheugen van de Nederlandse bevolking. De toeslagenaffaire en Groningen zijn door de kiezers compleet vergeten. En de extreem rechtse groei, naast die binnen de gevestigde partijen, van vooral Forum voor Democratie is opmerkelijk. Het discriminatoire denken en de dito uitspraken (waaronder de recente anti-semitische appjes) van de Forum-leiding zijn kennelijk ook uit het geheugen gewist (of was het juist een aanbeveling?). Nederlandse politieke dementie.

 

Heeft Nederland last van een collectieve dementie?