Vrijheid blijheid

Er gold voor afgelopen jaarwisseling een vuurwerkverbod. Dat hield in dat alleen zogenoemde trektouwtjes, knalerwten, fonteintjes en sterretjes waren toegestaan (categorie F1). Vuurwerk van de zwaardere categorieën F2 en F3 mochten niet verkocht worden, niet vervoerd, niet in bezit zijn, niet online gekocht worden en natuurlijk niet afgestoken worden. Reden hiervoor was dat de ziekenhuizen al overbelast zijn en dat daar niet nog allerlei vuurwerkslachtoffers bij moesten komen. Maar het applaudisseren voor de zorg was een gelegenheidsklapje, want de forse knallen, die leken op bominslagen, waren niet van de lucht. De ramen trilden van deze kanonslagen.

Bij de jaarwisseling 2019-2020 waren er nog zo’n kleine 1300 vuurwerkslachtoffers en vorig jaar met een vuurwerkverbod gelukkig minder, te weten krap 400 slachtoffers. Het heeft dus wel zijn effect bewezen. Helaas verknallen (!) de bomafstekers het voor de goede vuurwerkliefhebbers, die zich wel aan de regels houden. Door dit gedrag is de argumentatie voor een totaal vuurwerkverbod opnieuw dichterbij gekomen, want de afgelopen jaarwisseling waren er zo’n 770 vuurwerkslachtoffers (dus bijna verdubbeling!).

Een vergunningen- of toelatingssysteem om op een afgebakend terrein, niet in een woonwijk of bij een natuurgebied, vuurwerk te mogen afsteken (inclusief horecavoorzieningen) zou het voor de ware vuurwerkliefhebbers mogelijk moeten maken om hun jaarwisselingshobby te mogen uitoefenen.

Maar naar de kern: we bewijzen keer op keer dat wij niet met onze vrijheid om kunnen gaan. Vrijheid gaat namelijk gepaard met verantwoordelijkheid. En dat lijken we niet in de praktijk te kunnen hanteren. Geen illegaal vuurwerk? Ben je gek, pakken ze dat ook nog van ons af? Carbid schieten was nog niet verboden, dus doen! Knallen met een klaphamer? Niet verboden, dus doen! Met een overleden 12-jarige en een zwaargewonde tot gevolg. Illegaal vuurwerk uit andere landen bestellen via internet? Geen probleem, want nog voldoende plek in de schuur en anders op de zolder. Vrijheid blijheid

We weten dat we de vrijheid van bijvoorbeeld de snelheid op de grote weg ook niet kunnen hanteren. Terug naar 100 km voor het milieu en klimaat? Een kleine minderheid houdt zich daaraan. De meesten vliegen met 110 tot 130 km over de snelweg. Terwijl we de risico’s weten en dus ook dat we verantwoordelijk zijn als het fout gaat, doen we het toch!

Vuilspuiterij en bedreigingen ten koste van anderen op social media? Pas bij de veroordeling komt het inzicht dat we daarvoor ook verantwoordelijk zijn. ‘Maar ik had het niet zo bedoeld!’ Vrijheid blijheid

En met corona is het precies hetzelfde. Als we in coronatijd één keer niet mogen demonstreren in Amsterdam (maximaal 3500 deelnemers, maar te weinig veiligheidsgaranties van organisatie), doen we het toch met zo’n 10.000 betogers, maar dan mag er niet door de politie worden ingegrepen. Dat kan niet, dat mag ook niet, dus lijkt het meer op een demonstratie vechten met de ME. Als ik dan toch ga naar deze demonstratie dan draag ik ook (mede-)verantwoordelijkheid voor hoe het uit de hand is gelopen.

Rechten gaan samen met plichten, maar dat wordt nogal eens vergeten. Als je je niet wilt laten vaccineren tegen corona, dan is dat je goed recht. Maar dan neem je ook een risico op besmetting. Logisch dat je dan zo nodig ook een beroep doet op de zorg (recht), daar betaal je ook je zorgpremie voor (plicht). Maar het is mijn verantwoordelijkheid als dat gebeurt, ook naar de zorgverleners en mijn omgeving. Veelzeggend was de uitspraak van iemand op televisie die bij de 2e lockdown aangaf dat hij zich aan de spelregels had gehouden en zich toen afvroeg ‘waar is de beloning?’ Alsof het virus kan belonen! Nee, dit was voor de overheid bedoeld die de maatregelen afkondigt. En die slijtageslag met het virus wordt daarom nu op de overheid afgerekend. En dat we moe zijn van corona is begrijpelijk. En dat we de inconsequente uitspraken en maatregelen van de overheid niet kunnen begrijpen, is ook volkomen invoelbaar. Maar daar houdt het virus geen rekening mee. Dus als we ons niet aan de voorzichtigheid houden, dan zijn we zelf verantwoordelijk voor de gevolgen, ook als we besmet raken met alle gevolgen van dien. Vrijheid blijheid

‘Vrijheid’ in een samenleving kan – gezien onze verantwoordelijkheid naar onszelf en naar anderen – niet altijd tot directe ‘blijheid’ leiden.

Auteur: Guus

Tekening: Rets