Wetgeving of wenteling
Wetgeving of wenteling
De huidige asielcrisis of opvangcrisis of hoe je het ook maar wilt noemen, laat opnieuw een falende overheid zien. Eerder werd al melding gemaakt van de grote aantallen buitenslapers omdat de overheid niet in staat is om behoorlijke overnachtingsopvang te regelen.
Inspecties die over elkaar heen buitelen in hun conclusie dat de situatie in Ter Apel (mild uitgedrukt) ongezond is. Een kinderombudsvrouw die aandacht vraagt voor aan hun lot overgelaten alleenstaande minderjarige asielzoekers.
Daarnaast moeten allerlei particuliere hulporganisaties zich inspannen om het falen van de overheid enigszins ongedaan te maken. Vluchtelingenorganisaties moesten bijspringen. De Stichting NIDOS (voogdijinstelling) regelde onderdak voor jonge alleenstaande vluchtelingen.
Zelfs Artsen Zonder Grenzen moest zich opwerpen als hulporganisatie in Nederland, wat niemand voor mogelijk en nodig had gehouden.
Staatsecretaris van Asiel en Migratie, de heer Eric van der Burg (VVD), beloofde van alles maar moest daar vaak op terugkomen. Inmiddels lijkt het buiten slapen van asielzoekers in Ter Apel (grotendeels) voorbij te zijn. Het ‘vechten’ om een asielaanvraag te kunnen doen is wel gebleven en als dat dan lukt, kan het zomaar meer dan een jaar duren voordat je een beslissing van de IND (Immigratie- en NaturalisatieDienst) mag verwachten.
Daarnaast zijn de volle opvanglocaties te linken aan de woningnoodcrisis, want de statushouders bevolken zo’n 16.000 plekken in de opvanglocaties. Te weinig woningen voor starters en anderen, door falend huisvestingsbeleid en daarbovenop de stikstofcrisis, maakt het crisisgevoel optimaal.
En dan gaat de politiek aan de slag om de druk te verminderen. En daar is de gezinsherenigingsmaatregel! Dit houdt in dat als een vluchteling hier een verblijfsstatus krijgt, zij of hij gezinsleden pas mag laten overkomen naar Nederland als die vluchteling passende huisvesting heeft. Oja, er zit wel een maximale termijn aan vast van 15 maanden. Overigens weten we dat de procedures van behandeling van een asielaanvraag al fors uit de klauwen lopen. Los van wanneer een aanvraag in behandeling kan worden genomen bij een overwerkte IND, moet vaak meer dan een jaar gewacht worden op een beslissing. Daar zou dan nog eens een periode bijkomen voordat de gezinshereniging mag worden toegestaan. Per saldo kun je dan op zo’n twee en een half jaar uitkomen.
Dus met een grandioos door de overheid veroorzaakt tekort aan woningen moet een erkende vluchteling eerst vechten op de veel te krappe woningmarkt om huisvesting te veroveren, alvorens over gezinshereniging kan worden gedacht.
Uiteraard luidt de kritiek dat dit juridisch niet houdbaar is. Volgens deskundigen zou uitgestelde hereniging in strijd zijn met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Europese Gezinsherenigingsrichtlijn. De kinderombudsvrouw meldt dat artikel 10 van het Kinderrechtenverdrag voorschrijft om aanvragen voor gezinshereniging met ‘welwillendheid, menselijkheid en spoed’ te behandelen.
En staatssecretaris Van der Burg ziet dit risico ook (zelfs zijn eigen ambtenaren hebben twijfels bij de juridische toepasbaarheid), maar wil niet op verzoek van de Tweede Kamer een toetsing door de Raad van State laten plaatsvinden. Logisch, want die zou wel eens kunnen zeggen dat het niet mag. En dan….??? Niet gevraagd is ook geen ‘nee’!
En bedenk nu dat Rutte IV zojuist het plan heeft opgevat om elke wet aan de Grondwet te gaan toetsen om burgers tegen diezelfde overheid te beschermen (aanleiding was de Toeslagenaffaire). Daartoe zou zelfs de Grondwet moeten worden gewijzigd, is het plan.
Maar als het om asielzoekers en vluchtelingen gaat mag de wet dus gewoon overtreden worden? Oké, het betreft hier geen wet maar een uitvoeringsrichtlijn, dus het maakt niet uit (?!). Toch geeft de overheid hiermee aan lak te hebben aan haar eigen wetten als het ze even niet uitkomt. Waarom wetgeving creëren als je je er toch niet aan wilt houden en houdt? Is dit dan die beloofde nieuwe bestuurscultuur?
Maar even terzijde, waar blijft de oplossing van het probleem?
auteur Guus